Tình hình chiến sự giữa Iran và Israel đang diễn biến hết sức căng thẳng và leo thang nghiêm trọng trong tuần qua (kể từ ngày 13 tháng 6 năm 2025). Cuộc xung đột trực tiếp này đã vượt qua những giới hạn trước đây và gây ra lo ngại sâu sắc về sự bất ổn quy mô lớn trong khu vực Trung Đông.

Dưới đây là tổng hợp các diễn biến chính và tình hình hiện tại:

1. Khởi nguồn và leo thang:

– Cuộc xung đột bắt đầu vào ngày 13 tháng 6 năm 2025, khi Israel tiến hành các cuộc không kích chưa từng có vào sâu lãnh thổ Iran. Israel viện dẫn lý do “muốn ngăn chặn kẻ thù lâu năm của mình phát triển vũ khí hạt nhân”.

– Kể từ đó, hai bên liên tục tiến hành các cuộc tập kích và không kích qua lại với cường độ cao, chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

2. Diễn biến và tổn thất:

– Tấn công lẫn nhau: Iran đã phóng các loại tên lửa, bao gồm cả tên lửa siêu nặng và tên lửa siêu vượt âm Fattah-1, nhắm vào nhiều khu vực của Israel, gây thiệt hại nghiêm trọng. Israel cũng liên tục mở các cuộc không kích vào Tehran và các mục tiêu quân sự, thậm chí cả các cơ sở hạt nhân của Iran ở Arak và Natanz.

– Thương vong: Sau một tuần giao tranh, ít nhất 225 người đã thiệt mạng và 1.480 người bị thương ở Iran. Phía Israel ghi nhận 24 người chết và gần 900 người bị thương.

– Tổn thất về quân sự:

Israel tuyên bố đã phá hủy ít nhất một nửa số bệ phóng tên lửa của Iran và hạ sát nhiều chỉ huy quân sự chủ chốt, bao gồm cả Thiếu tướng Ali Shadmani.

Iran tuyên bố đã bắn rơi nhiều máy bay chiến đấu F-35 của Israel (mặc dù Tel Aviv phủ nhận) và UAV Hermes 900 của Israel.

Quan chức tình báo Israel thừa nhận tỷ lệ đánh chặn mục tiêu của phòng không nước này đã giảm mạnh, chỉ đạt 65% trong trận tập kích ngày 19/6.

– Vấn đề hạt nhân: Israel khẳng định mục tiêu cuối cùng là “xóa bỏ mối đe dọa hiện hữu” từ chương trình hạt nhân của Iran và nhắm đến các cơ sở hạt nhân của Tehran. Nga đã kêu gọi Israel ngừng không kích nhà máy điện hạt nhân Bushehr.

3. Phản ứng quốc tế và tình hình khu vực:

– Sơ tán công dân: Nhiều quốc gia đã bắt đầu kế hoạch sơ tán công dân khỏi Israel và Iran do tình hình căng thẳng leo thang.

– Quan ngại về kinh tế: Xung đột đã gây ra hệ lụy kinh tế toàn cầu, với giá dầu leo thang, chứng khoán lao dốc và giá vàng tăng cao.

– Kêu gọi giảm leo thang: Nga đã đề xuất làm trung gian hòa giải. Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đang thúc đẩy nỗ lực ngoại giao nhằm giảm leo thang căng thẳng.

– Phản ứng của Mỹ: Tổng thống Mỹ Trump đã tuyên bố sẽ đưa ra quyết định có can thiệp quân sự vào cuộc xung đột hay không trong vòng hai tuần tới, đồng thời vẫn để ngỏ cánh cửa cho giải pháp ngoại giao. Mỹ cũng đã chuyển máy bay quân sự khỏi căn cứ lớn nhất ở Trung Đông do nguy cơ xung đột bùng phát.

– Trung Quốc lên án: Trung Quốc đã lên án Tổng thống Trump vì những phát ngôn làm gia tăng căng thẳng.

4. Cảnh báo và tuyên bố:

Cả Israel và Iran đều đã phát cảnh báo yêu cầu người dân rời khỏi các khu vực có khả năng bị tấn công.

Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không khắp Tehran và thông báo bắt giữ 18 điệp viên Mossad.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định chiến dịch quân sự chống lại Iran đang “vượt tiến độ” và sẵn sàng tiến xa hơn nữa.

Tình hình vẫn đang rất phức tạp và khó lường, với nguy cơ giao tranh lan rộng ra toàn khu vực Trung Đông.

5. Nguy cơ leo thang

– Xung đột ủy nhiệm: Iran có thể thông qua Hezbollah/Houthi tấn công Israel, khiến xung đột lan rộng.

– Đụng độ trực tiếp: Nếu Israel tấn công cơ sở hạt nhân của Iran, Tehran có thể đáp trả mạnh.

– Yếu tố bên ngoài: Mỹ và EU gia tăng trừng phạt Iran, trong khi Nga/Trung Quốc ủng hộ Tehran.

Tác động toàn cầu

– Giá dầu: Căng thẳng ở Trung Đông khiến giá dầu nhạy cảm, có thể tăng vọt nếu xung đột lan đến eo biển Hormuz.

– An ninh hàng hải: Các cuộc tấn công của Houthi vào tàu biển ở Biển Đỏ tiếp tục gây gián đoạn logistics.

– Chính trị quốc tế: Làm sâu sắc thêm sự chia rẽ giữa phương Tây và khối Nga-Trung-Iran.